2024 yılında Türkiye’de gelir gruplarına göre tüketim harcama dağılımı farklılık gösterdi. En yüksek gelir grubundaki hanehalkları, yani gelirin en üst yüzde 20’lik kesimi, harcamalarının yüzde 26,6’sını ulaştırmaya (motorlu taşıtlar, akaryakıt, yolcu taşımacılığı, araç bakımı gibi), yüzde 22,1’ini konut ve kira giderlerine, yüzde 12,8’ini ise gıda ve alkolsüz içeceklere ayırdı.
Buna karşılık, en düşük gelir grubundaki hanehalkları (alt yüzde 20), harcamalarının en büyük kısmını konut ve kira (yüzde 33,2) ile gıda ve alkolsüz içeceklere (yüzde 30,4) ayırırken, ulaştırma harcamaları sadece yüzde 10,1 oranında kaldı.
Gelirin temel kaynağına göre de harcama alışkanlıkları değişiklik gösterdi. Maaş, ücret ve yevmiye geliri elde eden haneler, bütçelerinin yüzde 24’ünü konut ve kira, yüzde 16,4’ünü gıda ve alkolsüz içeceklere, yüzde 23’ünü ise ulaştırmaya ayırdı. Müteşebbis gelirine sahip hanehalkları ise konut ve kira harcamalarında yüzde 21,6, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 18,4 ve ulaştırmada yüzde 26,4 pay ayırdı.
Hanehalkı büyüklüğüne göre bakıldığında ise, tek kişilik hanehalkları konut ve kira için yüzde 35,2 pay ayırarak kalabalık hanelerden bir buçuktan fazla harcama yaptı. Tek kişilik haneler gıda ve alkolsüz içecekler için yüzde 15,1, ulaştırma için ise yüzde 14,4 pay ayırırken, 6 ve üzeri kişiden oluşan kalabalık haneler gıdada yüzde 24,7, konut ve kirada yüzde 22,4, ulaştırmada ise yüzde 20,4 oranında harcama yaptı.
Ayrıca, gelir düzeyi yükseldikçe gıda israfının arttığı tespit edildi. Hanehalkları tarafından en çok israf edilen gıda grubu yüzde 40,1 ile taze meyve ve sebzeler oldu. Bunu yüzde 32 ile ekmek, yüzde 14,3 ile süt ve süt ürünleri takip etti.
