Reklam Kurulu, 10 Eylül 2024 tarihinde gerçekleştirilen 349 sayılı toplantısında, toplam 144 dosyadan 118'inin mevzuata aykırı olduğuna karar vererek, bu reklam ve ticari uygulamalara 22 milyon 414 bin 861 lira idari para cezası uygulanmasına hükmetti.
Toplantının ana gündemi, dünya genelinde "karanlık ticari tasarımlar" olarak adlandırılan aldatıcı uygulamalar oldu. Bu tasarımlar, çevrimiçi kullanıcı arayüzlerinde, tüketicileri genellikle kendi çıkarlarına en uygun olmayan seçimler yapmaya zorlayan, manipüle eden ve yanıltan unsurlar olarak tanımlanıyor.
Ticaret Bakanlığı'nın da katıldığı, 27 ülkeden tüketiciyi koruyucu otoritelerin yer aldığı Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) tarafından, abonelik hizmetlerinde karanlık ticari tasarımlar üzerine gerçekleştirilen incelemeler sonucunda, Reklam Kurulu bu ayki toplantısında önemli kararlar aldı.
Yanıltıcı Abonelik Uygulamaları İncelendi
Toplantıda, tüketicilere sunulan abonelik paketleri ve bunlara bağlı ek hizmetlerle ilgili yanıltıcı uygulamalar ele alındı. Örneğin, kullanıcıların üyelik sözleşmelerinde reddetme seçeneğinden çok, kabul etme seçeneğine daha fazla vurgu yapılarak manipüle edilmesi gibi durumlar değerlendirildi. Ayrıca, kullanıcıların istedikleri abonelik paketini yükseltmeden satın alma işlemlerini tamamlamasını zorlaştıran tasarımlar da göz önünde bulunduruldu.
Reklam Kurulu, şeffaf kriterler ve sayısal veriler olmadan belirli abonelik paketlerinin popüler olduğu yönünde yapılan yanıltıcı beyanlar ve ücretsiz deneme fırsatları için ödeme yöntemi bilgilerinin zorunlu tutulması gibi uygulamaların, tüketici iradesini olumsuz etkilediğini vurguladı. Bu tür uygulamalarla tespit edilen firmalara idari yaptırımlar uygulanacağı belirtildi.
Devam Eden İncelemeler
Reklam Kurulu, tüketicilerin dijital mecralarda karşılaştığı aldatıcı ticari tasarımlara yönelik incelemelerine devam ediyor. Yılın ilk dokuz ayında toplam 1,340 dosya üzerinde değerlendirme yapıldığı ve 1,173 dosya hakkında durdurma cezası ve toplamda 187 milyon 456 bin 473 lira idari para cezası uygulandığı bilgisi paylaşıldı. Bu durum, tüketicilerin korunmasına yönelik daha güçlü adımlar atılacağının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
